Yahoo Hỏi & Đáp sẽ ngừng hoạt động vào ngày 4 tháng 5 năm 2021 (Giờ Miền Đông nước Mỹ) và từ nay, trang web Yahoo Hỏi & Đáp sẽ chỉ ở chế độ đọc. Các thuộc tính hoặc dịch vụ khác của Yahoo hay tài khoản Yahoo của bạn sẽ không có gì thay đổi. Bạn có thể tìm thêm thông tin về việc Yahoo Hỏi & Đáp ngừng hoạt động cũng như cách tải về dữ liệu của bạn trên trang trợ giúp này.
có ai biết chính xác sự tích Miếu Bà và Đền An Hải ở Côn Đảo xin cho mình biết với?
2 Câu trả lời
- 1 thập kỷ trướcCâu trả lời yêu thích
Miếu Bà và Đển An Hải là 2 điểm du lịch không thể thiếu khi đi tour Côn Đảo, Mỗi địa danh ở Côn Đảo đều có sự tích có lịch sử khác nhau, có thể bạn đã từng nghe hướng dẫn Côn Đảo nói sơ qua, Đạt xin phép nhắc lại địa danh này của Côn Đảo một chút.
Ở gần Họng Đầm, đối diện với Hòn B��, có ngôi Miếu Bà dựng lên để ghi lại công người phụ nữ can đảm dám can chúa Nguyễn Ánh đừng “cõng rắn cắn gà nhà”. Sau khi Phi Yến chết, ngôi đền thờ Bà được dụng lên tại làng An Hải, gần thị trấn Côn Đảo. Việc xây ngôi đền thờ Bà tại làng An Hảo có một lý do lịch sử.
Rằm tháng 7 năm Ất Hợi (1785) bên hương chức làng An Hải cử đại diện qua làng Cỏ Ống để thỉnh bà về dự lễ xá tội vong nhân. Buổi lễ kéo dài đến khuya , sau đó Bà nghỉ đêm trong nhà việc tại làng An Hải để ngày hôm sau về Cỏ Ống. Năm ấy Bà 24 tuổi , dung nhan còn lộng lẫy. Trong làng có tên đồ tể tên là Biện Thi đem lòng tà dục, mò vào cấm phòng nắm lấy tay Bà. Nghe tiếng Bà tri hô, dân làng kéo đến đóng gông tên Biện Thi chờ ngày xử tội. Theo luân lý xưa không đợi gì có cưỡng bức mới gọi là thất tiết, chỉ cần nắm tay, động tới tà áo coi như bị xâm phạm tiết hạnh rồi. Bà Phi Yến bấy lâu nay tuy dứt tình, vẫn giữ vẹn mình trong sạch, bởi thế bà tự mình chặt đứt cánh tay ấy và nhờ một bà lão đem chôn ở một nơi riêng biệt. Nhưng vẫn chưa thấy hết tủi nhục trong lòng Bà đã quyên sinh giữ vẹn danh tiết.
Khi tin chẳng lành này được lan truyền, toàn thể dân làng Cỏ Ống phẩn uất chẳng khác nào lửa đổ thêm dầu; với đủ thứ gậy gộc, giáo mác, kéo sang làng An Hải buộc dân làng An Hải phải làm thế nào cho bà sống lại, bằng không họ sẽ tiêu diệt cả làng. Do sự dàn xếp khôn khéo của quan Hải Trấn, dân làng Cỏ Ống dần dần bớt cơn thịnh nộ. khi đó quan Hải Trấn đưa ra giải pháp dung hòa như sau: Làng An Hải làm heo tạ lỗi và giải nộp tên Biện Thi cho làng Cỏ Ống được toàn quyền định đoạt.
Số phận đã an bài cho bà nằm xuống tại làng An Hải nên cũng theo ý trời để thi hài bà lại cho làng An Hải lo việc tống táng và lập miếu thờ. Hàng năm cúng bái có sự tham dự của các giới chức và dân làng Cỏ Ống.
Sau khi tống táng thi hài bà, một cuộc hành quyết diễn ra tại làng Cỏ Ống. Tên Biện Thi phải đền tội bằng cách xử bá đao, mỗi người dân Cỏ Ống đều cầm dao xẻo một miếng thịt của tên tội phạm.
Về sau người ta truyền rằng Bà Phi Yến và hoàng tử Hội An đã hiển thánh thường hiện hình về mách bảo cho dân làng biết điềm lành hay chuyện dữ sắp xảy ra.
Bà đã nêu cao tấm gương ái quốc và sáng suốt nhận định được quốc vận hậu lai. Trước cảnh búa rìu sấm sé của một ông chúa độc đoán, bà vẫn cương quyết chống trả không chịu đồng lõa những hành động có tội với lịch sử. Đến như hoàng tử Hội An tuy mới vừa lên 8 tuổi cũng đã tỏ ra là đứa con chí hiếu, thà chịu chết với mẹ hiền còn hơn ham sống với một người cha độc ác. Người xưa đã có 4 câu thơ để tặng:
“Lòng đất chôn sâu niềm uất hận
Lưng trời đeo mãi vết tang thương
Thương người cương trực liều thân thể
Trách kẻ tà tây dạ khó lường”
Từ khi Pháp chiếm Côn Đảo lập nhà tù, thường dân bị đưa vào đất liền. Ngôi đền cổ uy nghi đã hoang tàn, xiêu vẹo. Năm 1958, những công chức trên đảo đã xin phép nhà cầm quyền, quyên góp tiền bạc và huy động sức tù xây lại ngôi đền trên vị trí của tòa miếu cổ. Bài vị thờ Bà đặt tại ngôi chính điện, với đôi câu đối:
“MẪU NGHI XƯNG HẬU ẤM CÔN BANG – THÁNH ĐẮC PHỐI THIÊN AN HẢI QUỐC”
Hai bên tả - hữu hoàng tử Cải và quan đô đốc Ngọc Lâm, người đã can gián chúa Nguyễn xin Bà khỏi tội chết khi Ánh ghép Bà vào tội thông đồng với Tây Sơn. Trên hàng cột trước cửa đền được khắc nổi câu đối của một tù chính trị để tặng người nữ trung hào kiệt:
“TRUNG NGHĨA GIÁN QUÂN THIÊN CỔ CHIẾU – TIẾT HẠNH QUYÊN SINH VẠN ĐẠI TRUYỀN”
Ngày nay dù lịch sử Côn Đảo đã trải qua hàng trăm năm, nhưng dấu ấn của lịch sử Côn Đảo không thể thiếu những giai thoại, truyền thuyết để cho chúng ta biết công trạng lịch sử của các vị vua chúa, anh hùng dân tộc. Thế mới biết: "trăm năm bia đá thì mòn, ngàn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ" . Nếu Quý du khách có đi tour Côn Đảo xin đừng bỏ qua điểm tham quan này mà hãy dành chút thời gian ghé vào đây đốt nén hương cho người phụ nữ gan dạ này và cũng là biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam trung hậu - kiên cường - bất khuất - đảm đang.Ở Côn Đảo Quý du khách và các bạn sẽ còn bắt gặp nhiều hình tượng của người Phụ Nữ Việt Nam qua nhiều điểm tham quan khách nhau
- 1 thập kỷ trước
TrÆ°á»c khi nói vá» sá»± tÃch Miếu Bà và Äá»n An Hải, tôi xin giá»i thiá»u sÆ¡ nét vá» Côn Äảo:
Côn Äảo là tên má»t quần Äảo ngoà i khÆ¡i thuá»c tá»nh Bà Rá»a-VÅ©ng Tà u, cách VÅ©ng Tà u 97 hải lý và cách sông Háºu 45 hải lý. Côn Äảo hay Côn SÆ¡n cÅ©ng hay dùng cho tên của hòn Äảo lá»n nhất trong quần Äảo nà y. Sá» Viá»t trÆ°á»c thế ká»· 20 thÆ°á»ng gá»i Äảo Côn SÆ¡n là Äảo Côn Lôn. Tên gá»i cÅ© trong các vÄn bản tiếng Anh và tiếng Pháp là Poulo Condor.
NÄm 1977, Quá»c há»i nÆ°á»c Cá»ng hòa Xã há»i Chủ nghÄ©a Viá»t Nam quyết Äá»nh tên gá»i chÃnh thức là Côn Äảo. Côn Äảo cÅ©ng là ÄÆ¡n vá» hà nh chÃnh cấp huyá»n của tá»nh Bà Rá»a-VÅ©ng Tà u.
Côn Äảo có cùng má»t kinh Äá» vá»i Thà nh phá» Há» Chà Minh (106°36′ Äông) và cùng má»t vÄ© Äá» vá»i tá»nh Cà Mau (8°36′ Bắc).
Quần Äảo Côn Äảo gá»m 16 hòn Äảo vá»i tá»ng diá»n tÃch 76 km².
Côn Lôn tức CÃN ÄẢO là má»t quần Äảo xa xôi trên biá»n Äông, nÆ¡i Äã từng là “Äá»a ngục trần gian” giam cầm những ngÆ°á»i Viá»t Nam yêu nÆ°á»c chá»ng lại chế Äá» Thá»±c Dân Pháp và chÃnh quyá»n Sà i Gòn trong suá»t 113 nÄm ( 1862 – 1975 ). Ngà y nay, CÃN ÄẢO Äã chuyá»n mình, là thiên ÄÆ°á»ng du lá»ch xanh vá»i những bá» cát trắng, nÆ°á»c biá»n trong xanh, rừng nguyên sinh và núi non hùng vÄ©. Những Äảo nhá» bao quanh cÅ©ng là Äiá»m hẹn lý tÆ°á»ng cho các bạn trẻ yêu thÃch dã ngoại, bÆ¡i lặn …… hay Äi tìm má»t không gian lãng mạn riêng tÆ°. Bao quanh Côn Lôn tức là CÃN ÄẢO có 15 hòn Äảo khác là :
1. Hòn Côn Lôn nhá» tức Hòn Bà ngà y nay (còn gá»i là Phú SÆ¡n) nằm vá» phÃa Tây Nam của hòn Côn Lôn có diá»n tÃch 5,450km2. Hòn Côn Lôn nhá» cách hòn Côn Lôn lá»n bá»i má»t khi nÆ°á»c khoảng khoảng 20m gá»i là Há»ng Äầm (cá»a tá»). NÆ¡i Äây còn có Äá»nh núi cao 321m gá» là Äá»nh Tình Yêu.
2. Hòn Bảy Cạnh (hay Phú CÆ°á»ng) cách Côn Lôn 7km vá» phÃa Äông Nam, có diá»n tÃch 5,500km2. á» Äây có ngá»n hải ÄÄng, Äược xây dá»±ng từ nÄm 1884. Hiá»n nay ngá»n hải ÄÄng nà y vẫn còn Äang hoạt Äá»ng vá»i tầm bán kÃnh 72km, Äá» hÆ°á»ng dẫn tà u thuyá»n Äi lại gần vùng biá»n CÃN ÄẢO.
3. Hòn Cau (hay Phú Lá») có diá»n tÃch 1,800km2 nằm cách Côn Lôn 12km vá» phÃa Äông. Äảo nà y có nhà ngục giam tù chÃnh trá» và trong thá»i gian Pháp thuá»c 1930 – 1931 Äá»ng chà Phạm VÄn Äá»ng Äã bá» Äà y ra Äà y ra Äảo Hòn Cau nà y.
4. Hòn Bông Lan (hay Phú Phong) có diá»n tÃch 0,150km2 có hình dạng nhÆ° chiếc bánh bông lan
5. Hòn Vung (hay ) Phú Vinh) có diá»n tÃch 0,150km có hình dạng nhÆ° chiếc vung ná»i úp chụp trên mặt biá»n xanh.
6. Hòn Trá»c: (hay Phú NghÄ©a) có diá»n tÃch 0,400km2, nÆ¡i nà y có nguá»n khai thác ngá»c trai quý giá.
7. Hòn Trứng (hay Phú Thá»): có diá»n tÃch 0,100km2 vá»i hình dạng nhÆ° má»t quả trứng khá»ng lá».
8. Hòn Tà i Lá»n (hay Phú Bình) có diá»n tÃch 0,380km2
9. Hòn Tà i Nhá» (hay Phú An) có diá»n tÃch 0,250km2.
10. Hòn Trác Lá»n (hay Phú HÆ°ng) có diá»n tÃch 0,250km2.
11. Hòn Trác Nhá» (hay Phú Thá»nh) có diá»n tÃch 0,100km2. Bá»n hòn Äảo nà y là chuá»i Äảo liên tiếp ná»i vá»i hòn Bảy Cạnh trải dà i từ Äông Bắc xuá»ng Tây Nam che chắn bên ngoà i hòn Côn Lôn.
12. Hòn Tre Lá»n (hay Phú Hòa) có diá»n tich 0,750km2
13. Hòn Tre Nhá» (hay Phú Há»i) có diá»n tÃch 0,250; hai Äảo nà y có rất nhiá»u tre. NÄm 1930 – 1931 thá»±c dân Pháp Äã dùng Hòn Tre Lá»n là m nÆ¡i lÆ°u Äà y tù chÃnh trá» nhÆ° á» Hòn Cau và nÆ¡i Äây Äá»ng chà Lê Duẩn bá» Äà y ải má»t thá»i gian.
14. Hòn Anh (hay hòn Trứng Lá»n)
15. Hòn Em (hay hòn Trứng Nhá») hai Äảo nà y nằm phÃa Tây Nam của Côn Lôn, và cách Äảo chÃnh gần 25 hải lý.
Trong quá trình láºp nghiá»p á» Äà ng Trong, các chúa Nguyá» n Äã quan tâm thá»±c hiá»n chủ quyá»n Äất nÆ°á»c vá»i các quần Äảo TrÆ°á»ng Sa, Hoà ng Sa và Côn Äảo. Äá»i chúa Nguyá» n Phúc Chu (1691 – 1752), Côn Äảo do há»i Hoà ng Sa quản lý. Thất bại trong cuá»c giao tranh vá»i quân Tây SÆ¡n nÄm 1783, chúa Nguyá» n Ãnh Äã rút quân ra Côn Äảo , Äem theo 100 gia Äình, láºp nên các là ng An Há»i, An Hải, Cá» á»ng và Hòn Cau. Nhiá»u nÄm sau, dân nghèo các tá»nh VÄ©nh Long, Gia Äá»nh, Äá»nh TÆ°á»ng, Biên Hòa Äược chúa Nguyá» n khuyến khÃch ra láºp nghiá»p tại Côn Äảo. ChÃnh quyá»n sá» tại Æ°u tiên cấp vá»n, công cụ, trâu bò và phÆ°Æ¡ng tiá»n ra Äảo cho há».
Từ thưỠấy trong công cuá»c khai phá quần Äảo, dá»±ng là ng, láºp ấp Äã Äá» lại nhiá»u dấu ấn trong nhiá»u truyá»n thuyết gắn vá»i tên núi, tên là ng trên hòn Äảo nà y.
Từ sau ngà y giải phóng, Côn Äảo là má»t ÄÆ¡n vá» hà nh chánh cấp tá»nh, sau trá» thà nh má»t huyá»n của TP. Há» Chà Minh, rá»i thuá»c tá»nh Háºu Giang, Äến tháng 5/1979 là má»t quáºn của Äặc khu VÅ©ng Tà u – Côn Äảo; từ tháng 10/1991 Äến nay là má»t huyá»n của tá»nh Bà Rá»a – VÅ©ng Tà u.
Qua nhiá»u Äá»i thayt, Côn Äảo bao giá» cÅ©ng là má»t ÄÆ¡n vá» hà nh chÃnh hết sức Äặc biá»t: Tá»nh không có quáºn, huyá»n; huyá»n không có xã, phÆ°á»ng. Trong nhiá»u nÄm qua dân sá» Côn Äảo biến Äá»ng á» mức 2.000 ngÆ°á»i, tÆ°Æ¡ng ÄÆ°Æ¡ng vá»i dân sá» á» má»t xã hẻo lánh á» miá»n núi. Lá»ch sá» Äã Äá» lại trên hòn Äảo nà y má»t nhà tù vá»i chiá»u dà i hÆ¡n má»t thế ká»·. trong hÆ¡n má»t thế ká»· ấy, ngoà i há» thá»ng nhà tù và bá» máy trá» tù, Côn Äảo không có má»t cÆ¡ cấu dân cÆ°, không có má»t cÆ¡ sá» kinh tế - xã há»i nà o khác. Thêm và o Äó là sá»± cách trá» vá»i Äất liá»n khiến cho viá»c phát triá»n kinh tế xã há»i á» Côn Äảo gặp nhiá»u khó khÄn, trá» ngại.
Côn Äảo từ hÆ¡n 20 nÄm qua, ká» từ ngà y hoà n toà n giải phóng, Äảng bá» Côn Äảo Äặt lên hà ng Äầu nhiá»m vụ bà o tá»n, tôn tạo khu di tÃch lá»ch sữ Côn Äảo, kết hợp vá»i viá»c khai thác những tiá»m nÄng kinh tế và bảo vá» an ninh quá»c phòng. Từng bÆ°á»c á»n Äá»nh Äá»i sá»ng của cán bá» và nhân dân trên Äảo, ngÄn ngá»��a sá»± xuá»ng cấp của khu di tÃch lá»ch sá» cách mạng Côn Äảo, xây dá»±ng ÄỠán bảo tá»n khu di tìch và xây dá»±ng quy hoạch tá»ng thá» huyá»n Côn Äảo là má»t trong những vấn Äá» chủ yếu mà Äảng bá» và nhân dân Côn Äảo Äã ná» lá»±c phấn Äấu trong 20 nÄm qua.
Những nÄm gần Äây Côn Äảo Äã thá»±c sá»± chuyá»n mình, phát huy mạnh mẽ những tiá»m nÄng vá»n có. Má»t trung tâm dá»ch vụ Äánh bắt và thu mua hải sản Äang Äược hình thà nh trên Äảo. Hà ng trÄm ghe Äánh cá từ các tá»nh miá»n Trung, miá»n Tây quần tá»± vá» Äây vá»i sá» lượng ngÆ° dân có lúc Äông hÆ¡n dân Äảo. Há» thá»ng giao thông váºn tải, thông tin liên lạc giữa Côn Äảo vá»i Äất liá»n Äã có những bÆ°á»c tiến lá»n. Sá» lượng khách du lá»ch Äến thÄm Côn Äảongà y cà ng nhiá»u, trong Äó có nhiá»u Äoà n khách quá»c tế. Khách Äến thÄ Côn Äảo Äã táºn mắt chứng kiến những di váºt lÆ°u lại mà ngÆ°á»i tù chÃnh trá» Äã là m nên những kỳ tÃch lá»n lao trong má»t nhà tù khá»ng lá» và khắc nghiá»t có má»t không hai á» xứ Äông DÆ°Æ¡ng. Äứng trÆ°á»c má»t di tÃch lá»ch sữ chuá»ng Cá»p, Chuá»ng Bò, xà lim, hầm Äá hay má»t nghÄ©a trang liá»t sỹ Hà ng DÆ°Æ¡ng, Hà ng Keo vá»i vô sá» nấm má» có tên và không tên thì không ai có thá» dá»ng dÆ°ng trÆ°á»c ná»n Äá»c láºp của dân tá»c và máu xÆ°Æ¡ng của các thế há» tiá»n bá»i. Côn Äảo Äã và Äang thá»±c sá»± trá» thà nh má»t trÆ°á»ng há»c lá»n cho thế há» hôm nay và mai sau.
CÃN ÄẢO: Sá»° TÃCH MIẾU Bà Và Äá��N AN HẢI
Miếu Bà và Äá»n An Hải là 2 Äiá»m du lá»ch không thá» thiếu khi Äi tour Côn Äảo, Má»i Äá»a danh á» Côn Äảo Äá»u có sá»± tÃch có lá»ch sá» khác nhau, có thá» bạn Äã từng nghe hÆ°á»ng dẫn Côn Äảo nói sÆ¡ qua, Äạt xin phép nhắc lại Äá»a danh nà y của Côn Äảo má»t chút.
á» gần Há»ng Äầm, Äá»i diá»n vá»i Hòn Bà , có ngôi Miếu Bà dá»±ng lên Äá» ghi lại công ngÆ°á»i phụ nữ can Äảm dám can chúa Nguyá» n Ãnh Äừng “cõng rắn cắn gà nhà ”. Sau khi Phi Yến chết, ngôi Äá»n thá» Bà Äược dụng lên tại là ng An Hải, gần thá» trấn Côn Äảo. Viá»c xây ngôi Äá»n thá» Bà tại là ng An Hảo có má»t lý do lá»ch sá».
Rằm tháng 7 nÄm Ất Hợi (1785) bên hÆ°Æ¡ng chức là ng An Hải cá» Äại diá»n qua là ng Cá» á»ng Äá» thá»nh bà vá» dá»± lá» xá tá»i vong nhân. Buá»i lá» kéo dà i Äến khuya , sau Äó Bà nghá» Äêm trong nhà viá»c tại là ng An Hải Äá» ngà y hôm sau vá» Cá» á»ng. NÄm ấy Bà 24 tuá»i , dung nhan còn lá»ng lẫy. Trong là ng có tên Äá» tá» tên là Biá»n Thi Äem lòng tà dục, mò và o cấm phòng nắm lấy tay Bà . Nghe tiếng Bà tri hô, dân là ng kéo Äến Äóng gông tên Biá»n Thi chá» ngà y xá» tá»i. Theo luân lý xÆ°a không Äợi gì có cưỡng bức má»i gá»i là thất tiết, ch