hỏi nàng bán chiếu gon . thơ của Nguyễn Trãi ?

Chào bạn!

Trong lịch sử VN ,xung quanh nhân vật NGUYỄN TRÃI ,người được nhân dân đời đời tôn vinh là SAO KHUÊ ĐẤT VIỆT có rất nhiều giai thoại .Một trong những giai thoại đó có liên quan đến vụ án LỆ CHI VIÊN (vụ án vườn vải) dẫn đến cả dòng họ nhà khai quốc công thần-nhà văn hoá kiệt xuất phải chịu thảm cảnh ‘’chu di tam tộc’’(chặt đầu cả 3 họ);Đó là giai thoại về CÔ BÁN CHIẾU GON-NGUYỄN THỊ LỘ. Diễn biến lịch sử của vụ án ,vai trò-tác nhân của THỊ LỘ ra sao chính sử và nhiều tài liệu khác đã viết rất nhiều .Ở đây tôi chỉ muốn mạnh dạn thử TRUY XUẤT NHỮNG TỒN NGHI chưa được làm rõ về THỜI ĐIỂM-XUẤT XỨ-HOÀN CẢNH ra đời 2 bài thơ đối đáp được cho là của NGUYỄN TRÃI và NGUYỄN THỊ LỘ ở thời điểm vị đại quan khả kính nhà LÊ đã ngoài 50 tuổi.

(Năm 1468 LÊ THÁNH TÔNG hạ chiếu minh oan cho NGUYỄN TRÃI, truy phong Tân trụ bá không thấy nói gì đến NGUYỄN THỊ LỘ.)

Bài thơ CÔ BÁN CHIẾU GON:

NGUYỄN TRÃI

‘’Ả ở nơi đâu bán chiếu gon(dị bản: ở đâu ta…)

Chẳng hay chiếu ấy hết hay còn

Xuân xanh phỏng độ bao nhiêu tuổi

Đã có chồng chưa ? được mấy con?

THỊ LỘ đáp:

Tôi ở Tây hồ bán chiếu gon

Cớ sao ông hỏi hết hay còn

Xuân xanh vừa độ trăng tròn lẻ

Chồng còn chưa có-hỏi chi con!

Một cô gái đẹp gánh chiếu bán rong-Vị đại quan tiếng tăm vang dội không ‘’cho lính ra ve’’ như trong ca dao mà chắc phải ra lệnh hạ võng rồi ướm thử tình ý bằng mấy câu tứ tuyệt rất chuẩn niêm luật .Câu 1 xem ý tứ không có gì tôn trọng nhau lắm !Câu 2 hơi tò mò, như nhà đương chức hỏi đương sự.Câu 3 có vẻ bất nhã (?) vì hỏi tuổi phụ nữ.Đến câu 4 đã là xuồng sã lắm rồi! Nếu chuyện đó là thật thì có phù hợp với phong cách một sĩ phu lừng lẫy như NGUYỄN TRÃI hay không? nhất là điều đó chắc chắn xảy ra trước mắt lính hầu, thư đồng,phu võng!

Cô gái từ chỗ ôn tồn (câu 1) sang sửng sốt có chút bất bình (Cớ sao) rồi điệu đàng (trăng tròn lẻ) tiến tới như mời mọc , pha chút lẳng lơ(chồng còn chưa có...) .Chuyện tiếp theo sau đó cô bán chiếu gon có ‘’mau mau theo võng cùng chàng về dinh’’ hay còn phải hoàn thành các thủ tục cưới hỏi để trở thành bà 3 quan đại thần thì chưa có tài liệu nào nói đến.( Có một giả thuyết của NGUYỄN QUỐC BẢO-NGUYỄN CẨM XUYÊN đăng trên tạp chí KIẾN THỨC NGÀY NAY sồ 669 và677 nêu thời điểm câu chuyên trên xảy ra vào triều nhà HỒ-Khi NGUYỄN TRÃI mới 26 tuổi bà LỘ 16 tuổi-khoảng năm1390-riêng tôi-tôi không tin!)

Trong khi đó theo nhiều công trình nghiên cứư: tại thời đại ấy ,thơ nôm VN có đặc thù không hoàn toàn tuân theo niêm luật thơ Đường ! (ví dụ-‘’Góc thành Nam lều một gian-No nước uống thiếu cơm ăn…’’-Thơ nôm NGUYỄN TRÃI-2 câu mở đầu chỉ có 6 từ trong 1 bài thất ngôn) mà ở cặp bài đối đáp nêu trên lại là dạng thất ngôn hoàn chỉnh (?)

Điều đáng xem xét thận trọng nữa là: Cũng tại cận thời đại đó, trong ngôn ngữ thơ có nhiều từ cổ mà ngày nay không có chú giải thì chúng ta rất khó hiểu ,ví dụ :’’…hoa kia ấy bởi văn hoàng lỗi-Xà nọ nhời kia chỉn lạ thường…’’-HÀ NHẬM ĐẠI . Thơ Trạng Trình cũng đầy rẫy những ‘’bui’’ ‘’chỉn’’ ‘’nhẫn’’…Vì lẽ đó hãy thử xem nếu bài thơ cô bán chiếu gon chỉ cần thay từ ‘’ả;’’ bằng ‘’chị-cô hoặc em ‘’ rổi đặt nó vào toàn cảnh thơ ca VN những năm 20-30 thế kỉ trước có lẽ cũng không lạc lõng chút nào? !

Lại nữa, 2 bài thơ trên mang tính xướng họạ -bài của NGUYỄN TRÃI niêm luật nghiêm cẩn ,bài của bà LỘ có chút phá cách thất niêm (câu cuối), theo giai thoai đây là thơ ứng khẩu-vậy,vấn đề niêm luật ở đây không nên xem trọng lắm ,nhưng đó cũng là dạng sơ khai của thơ tự do-liệu điều này có đi trước thời đại quá xa không?

Ngoài ra,chắc chắn thời ấy NGUYỄN TRÃI và bà LỘ không có khái niệm viết nhật kí như chúng ta bây giờ !!Và chuyện đã xảy ra- nếu có chỉ là chuyên riêng 2 người biết với nhau thì làm sao thiên hạ biết để truyền tụng mãi mãi?Còn gia phả?Liệu có gia phả nào chép thơ loại ấy được chăng?

Vì tất cả những lẽ trên, liệu ta có thể mạnh dạn khẳng định rằng :Bài thơ CÔ BÁN CHIẾU GON và những giai thoại đi kèm với nó là do người đời sau ‘’sáng tạo’’ ra đươc không ? Nếu điều này được khẳng định thì lại mở ra một câu hỏi mói: Ai ‘’sáng tao’’ ra giai thoại này và việc''sáng tạo'' đó nhằm mục đích gì ?

Chao ôi !năm tháng đã phủ lên sự kiện bao lớp bụi thời gian-Ngày tháng nối tiếp qua mau như nước trôi qua cầu không trở lại!Lịch sử có lẽ mãi dấu trong mình bao điều hư ảo mãi!

(Xin được nói rõ: bài viết này không phải là một công trình nghiên cứu lịch sử-LUBIM chỉ ghi lại những nội dung chính trong một buổi được hầu trà ,hóng chuyện-nói leo cùng vị lão trượng có tên hiệu MẬT SƠN ẨN TẨU).

Chúc vui!

Câu sau của bà Thị Lộ là" Chồng còn chưa có, Hỏi chi con."

Các bạn nói rất đúng. nhưng câu sau cùng của bà Thị Lộ thì còn ẩn chứa một ý khác nữa.

'Chồng còn chưa có, hỏi chi con."

- ý thứ nhất ,như các bạn đã nói " Chồng còn chưa có- hỏi gì đến con"

- ý thứ hai "Tôi chưa có chồng- Con hỏi làm chi? (Ý bà muốn gọi Nguyễn Trãi là con ) để đốp lại sự chòng ghẹo của cụ Nguyễn...

4 câu đầu là của cụ Nguyễn Trãi, còn 4 câu sau là của phu nhân cụ, bà Nguyễn Thị Lộ.

Cụ xướng 4 câu đầu ghẹo cô bán chiếu Thị Lộ, cô bán chiếu không phải tay vừa, họa lại 4 câu tuyệt cú! Thế là kết tài nhau, rồi cưới! Công nhận cụ "cưa" tài thật! Bái phục!

CO CAU DOI LAI CAU THO DO KO AD

Câu trả lời của bà Nguyễn Thị Lộ chính xác phải là : "Chồng còn chưa có, hỏi chi con". Đó vừa là câu trả lời vừa là câu hỏi. Thế mới nói lên tài năng của bà và ngẫm kỹ mới thấy câu trả lời rất độc đáo bạn ạ.

Chào!

giai thoại này hay đấy bạn ạ. Nhưng đừng làm như Nguyễn Trãi nhé. Kẻo tiêu đấy.

Chúc vui vẻ.

dạ có em, h em mới biết bài thơ này đấy. đọc thấy thú vị lém hihi

có cả hình ảnh nữa nè nhưng mà giựt wá k xem được. dù sao cũng cảm ơn